Uluslararası Şeffaflık Derneği’nin yaptığı bir araştırma, 17-25 Aralık yolsuzluk ve rüşvet operasyonunun ardından Türkiye’de yolsuzluğun arttığına yönelik kanaatin gitgide yerleştiğini ortaya koydu.

İki bin katılımcıyla hazırlanan ‘Türkiye’de Yolsuzluk: Neden, Nasıl ve Nerede?’ başlıklı kamuoyu araştırmasına katılanların yüzde 67’si ‘son iki yıl içerisinde yolsuzluğun arttığı’görüşünde.

Raporu sunan Dernek Başkanı E. Oya Özarslan, yolsuzluğun başlıca nedenleri olarak cezasızlık ve dokunulmazlıkları gösterirken, gazeteci Nedim Şener de Türkiye’de yolsuzluk kültürünün toplumun içine işlediğini ve bunun ülke açısından son derece korkutucu olduğuna değindi.

‘Hükümet yolsuzlukla mücadelede etkisiz’

Yolsuzlukla ilgili araştırmadan çarpıcı sonuçlar şöyle:

* Katılımcıların yüzde 67’si son iki yıl içinde yolsuzluğun arttığı görüşünde.

* Ankete katılanların yüzde 54’üyse önümüzdeki iki yıl içerisinde yolsuzluğun artmaya devam edeceğini düşünüyor.

* Hükümetin yolsuzlukla mücadelede etkisiz olduğunu düşünenlerin oranı hiç de az değil, katılanların yüzde 55’i bu görüşte.

Rüşvet verenlerin oranı son iki yılda yüzde yedi arttı

* Katılımcıların yüzde 28,35’i, son 12 ayda usulsüz ödeme yapmak veya hediye vermek durumunda kaldı. Bu oran, Uluslararası Şeffaflık Örgütü tarafından toplam 107 ülkeden 114 bin katılımcıyla gerçekleştirilen, bugüne kadar yolsuzluk üzerine hazırlanmış en kapsamlı araştırma sayılan Küresel Yolsuzluk Barometresi’nin 2013 yılı Türkiye sonuçlarında yüzde 21 olarak yer almıştı.

* Yolsuzluğun başlıca nedenleri olarak dokunulmazlık ve cezasızlık 10 üzerinden yüzde 8.14 puanla ilk sıraları alıyor. Cezasızlığı, siyaset-sermaye ilişkisi (yüzde 7.97), ihale sistemleri  (yüzde 7.95) ve medya-sermaye ilişkisi (yüzde 7.94) takip ediyor.

* Katılımcıların yüzde 61’i, özel sektörün rüşvet ile kamu sektörü üzerindeki etkisine ilişkin soruya “Evet, özel sektör rüşvet, hediye vb. vererek kamusal işlemler ve hukuki düzenlemeler üzerinde çok etkilidir” cevabını verdi.

Oy oranlarını etkilermiş

* İhale sistemleri yolsuzluğun nedenleri sıralamasında üçüncü sırada yer alırken, kamu iş ve işlemlerinde yolsuzluk derecesi sıralamasında 10 üzerinden 8,62 puanla birinci sırada yer alıyor. Bu sonuç, ankete katılanların bireysel deneyimlerinden öte sistemik bir alana işaret ettiklerini gösteriyor.

* Yolsuzluğun en yaygın olduğu düşünülen kurumlar arasında yerel yönetimler/belediyeler ve siyasi partiler ilk sıralarda yer alıyor. Belediyeler ayrıca, en fazla usulsüz ödeme ya da hediyenin verildiği kurumlar olarak göze çarpmakta.

* “Son bir yıl içinde usulsüz ödeme yapmanız/hediye vermeniz istendiyse, bu konuda yasal bir şikayette bulundunuz mu/ihbar ettiniz mi?” sorusuna katılımcıların yüzde 88’i hayır cevabını verdi. Bunun nedeni sorulduğunda ise, katılımcıların yüzde 60’ı yasal şikayette bulunmanın bir faydası olmayacağını belirtti. Bu da toplumdaki cezasızlık kanaatinin bir göstergesi olarak görülmekte.

* Katılımcıların yarısından fazlası, oy verdikleri parti hakkındaki yolsuzluk iddialarının gelecek seçimlerde oy verirken tercihlerini olumsuz etkileyeceğini belirtti.

diken